172+ลาภมิควรได้
โมฆียะกรรม สมบูรณ์จนกว่าจะถูกบอกล้าง
175-181
บอกล้างกลับคืนฐานะเดิม 176
ให้สัตยาบัน สมบูรณ์
อาจฟ้องบังคับชำระหนั้โดยเฉพาะเจาะจง ม.213
อาจใช้สิทธิเลิกสัญญา ม.386-391
ม.391 มีถ้อยคำว่า กลับคืนสู่ฐานะเดิม ทำนองเดียวกับ ม.176
โมฆะ
ผลประการแรก คือ เสียเปล่ามาตั้งแต่ต้น ไม่มีผลทางกฎหมายเลย
การที่มีการชำระหนี้ ฝ่ายที่รับชำระหนี้ไว้จึงเป็นการได้รับโดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎมายได้
นำหลักลาภมิควรได้มาใช้
โมฆียะกรรม
สมบูรณ์จนกว่าจะบอกล้าง
บอกล้าง=โมฆะมาแต่เริ่มแรก
ในขณะที่ยังไม่ได้บอกล้าง นิติกรรมสมบูรณ์ เมื่อมีการชำระหนี้ ฝ่ายที่ได้รับชำระหนี้จึงเป็นการได้รับโดยมีมูลที่จะอ้างกฎหมายได้
เมื่อบอกล้างแล้ว จึงไม่นำหลักลาภมิควรได้มาใช้ กลับคืนสู่ฐานะเดิม ตาม ม.176 เพราะในขณะที่รับชำระหนี้เป็นการรับไว้โดยมีมูลอันจะอ้างกฎหมายได้
(ม.406 โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้)
ม.176 ถ้าเป็นการพ้นวิสัยจะให้กลับคืนเช่นนั้นได้ ก็ให้ได้รับค่าเสียหายชดใช้ให้แทน
= จุดที่ต้องดู ม.159+1329
ก่อนมีการบอกล้างคนที่ได้รับทรัพย์สินโอนทรัพย์สินไปให้บุคคลภายนอก บุคคลภายนอกได้รับการคุ้มครอง จะให้คู่กรณีคืนทรัพย์ คืนไม่ได้
ให้ฝ่ายที่คืนไม่ได้ชดใช้ค่าเสียหายให้แทน
หรืออาจเป็นการตัวทรัพย์พ้นวิสัย
ม.176
1.ให้ผู้เป็นคู่กรณีกลับคืนสู่ฐานะเดิม ได้เงินคืนเงิน ได้ทรัพย์คืนทรัพย์
2.ถ้าเป็นการพ้นวิสัยจะให้กลับคืนเช่นนั้นได้ ก็ให้ได้รับค่าเสียหายชดใช้ให้แทน เกิดได้2กรณี
2.1 ม.160,ม.1329
2.2 พ้นวิสัยโดยสภาพ
ม.172
ก็ได้ = ไม่มีอายุความ
172 โยง สิทธิติตามเอาคืนทรัพย์ ม.419
กล่าวอ้างเมื่อใดก็ได้แต่ติด419 สิทธิติดตามเอาคืน อ้าง ม.1336ไม่ได้
ม.1336 อำนาจเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่มีสิทธิติดตามเอาคืนได้โดยไม่มีอายุความ
ม.1336 ต้องอยู่ใต้บังคับกฎหมายนี้ด้วย
ม.172
หลัก
1.ไม่อาจให้สัตยาบันแก่กันได้
2.ผู้มีส่วนได้เสียคนหนึ่งยกความเสียเปล่าแห่งโมฆะกรรมขึ้นกล่าวอ้างเมื่อใดก็ได้ไม่จำกัดเวลา
(2041/2547,5738-5739/2545)
3.ถ้าจะต้องคืนทรัพย์สินอันเกิดจากโมฆะกรรม ให้นำบทบัญญัติว่าด้วยลาภมิควรได้แห่งประมวลกฎหมายนี้มาใช้บังคับ
ผู้มีส่วนได้เสีย = ไม่จำต้องเป็นคู่กรณี เป็นผู้สืบสิทธิ เจ้าหนี้ ลูกหนี้ ผู้ค้ำประกันของคู่กรณี(3072/2536)
ลาภมิควรได้
หลัก ม.406 ต้องคืน
ข้อยกเว้น ม.407 อำเภอใจ คือ ชำระหนี้โดยรู้อยู่ว่าไม่มีมูลหนี้ที่จะต้องชำระ
เช่น การเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา ลูกหนี้รู้ไปชำระ เรียกดอกเบี้นคืนไม่ได้ เอาดอกเบี้ยไปตัดกับต้นเงินไม่ได้ ต้องชำระเงินต้นเต็มจำนวนแล้วถ้าเงินต้นผิดนัดเจ้าหนี้คิดดอกเบี้ยร้อยละ7.5จามม.224ได้ด้วย
เพราะเป็นการชำระหนี้โดยรู้อยู่ว่าตนไม่มีความผูกพันที่จะต้องชำระ
ดอกเบี้ยเป็นโมฆะตามม.150 ต้นเงินสมบูรณ์ม.173
โมฆะ ปรับ ม.172ว2 โยง ม.407+ม.411
172/2546 เรียกได้
ไม่ทราบ ไม่ใช่เป็นการที่กระทำการตามอำเภอใจ เสมือนหนึ่งว่าเพื่อชำระหนี้โดยรู้ว่าตนไม่มีความผูกพันที่จะต้องชำระ
ข้อยกเว้นประการที่2
ม.410 การชำระหนี้โดยมุ่งต่อผลซึ่งรู้ว่าเป็นพ้นวิสัย
ข้อยกเว้นข้อที่3
ม.411 การชำระหนี้โดยฝ่าฝืนข้อห้ามตามกฎหมายหรือศีลธรรมอันดี
ม.175 ผู้จัดการมรดกของผู้ทำนิติกรรม แม้ไม่ใช่บุคคลตาม ม175 ก็มีสิทธิบอกล้างโมฆียะกรรมได้ เพระเป็นหน้าที่ของผู้จัดการมรดก
ที่ต้องนำทรัพย์สินมาแบ่งแก่ทายาท ตาม ม.1719(3146/2532)
3146/2532
ม.1711
ม.1713
ม.1719
เจ้าหนี้เป็นผู้มีส่วนได้เสียตาม ม.1713
เจ้าหนี้ไม่ใช่บุคคลตาม ม.175
ผู้จัดการมรดกที่ศาลตั้งเป็นบุคคลที่มีสิทธิบอกล้างโมฆียะกรรมเช่นเดียวกัน ไม่เข้า ม.175 โดยตรง
ม.176 ผลการบอกล้างโมฆียะกรรม มี 3อย่าง
1.โมฆะมาแต่เริ่มแรก
2.คู่กรณีต้องกลับคืนสู่ฐานะเดิม
3.ถ้าเป็นการพ้นวิสัยจะให้กลับคืนเช่นนั้นได้ ก็ให้ได้รับค่าเสียหายชดใช้ให้แทน
โมฆียะกรรม โยฝ ลาภมิควรได้
1376 โยงไปที่ ลาภมิควรได้ ได้บางมาตรา
176
การกลับคืนสู่ฐานะเดิมที่เป็นการคืนทรัพย์ อยู่ในบังคับ ม.1376
นำเรื่องลาภมิควรได้มาใช้
1376 นำ ม.415-418 มาใช้
โมฆียะกรรม ใช้ม.176+ม.1376+ลาภมิควรได้
ต่างกับ โมฑะ ตรงที่โมฆะ ม.172ว2 ไปที่ ลาภมิควรได้ๆโดยตรง
ม.176 = คู่กรณีกลับคืนฐานะเดิมทุกกรณี
ลาภมิควรได้ = การที่ให้คืนทรัพยืใช้หลักสุจริต
จึงไม่นำลาภมิควรได้มาใช้ทุกมาตรา มาตราที่นำมาใช้ได้ คือ ม.415-418 เรื่องอื่นไม่นำมาใช้
ถ้าเป็นการบอกล้างนิติกรรมที่เป็นโมฆียะจะบังคับชำระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงไม่ได้ ใช้สิทธิเลิกสัญญาไม่ได้
8429/2538
การใช้สิทธิเรียกค่าเสียหายได้นั้น
ต้องเป็นการฟ้องบังคับชำระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงตาม ม.213
หรือการใช้สิทธิเลิกสัญญาตาม ม.391 เท่านั้น
เมื่อใช้สิทธิบอกล้างนิติกรรมที่เป็นโมฆียะ กฎหมายให้ถือว่าเป็นโมฆะมาแต่เริ่มแรก
จึงไม่ใช่การฟ้องบังคับให้ชำระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงหรือใช้สิทธิเลิกสัญญา
ม.391 การใช้สิทธิเลิกสัญญานั้นหากระทบกระทั่งถึงสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายไม่
ม.222
ม.223
8429/2538
ม.176
กลับคืนฐานะเดิม เป็นโมฆะมาแต่เริ่มแรก ได้เงินคืนเงิน ได้ทรัพย์คืนทรัพย์
1.ทรัพย์พ้นวิสัย หรือ
2.มีบุคคลภายนอกเข้าทาเกี่ยวข้องบุคคลภายนอกได้รับความคุ้มตรองตาม ม.160,ม.1329
1950/2518บุคคลภายนอกได้รับทรัพนย์ภายหลังการบอกล้าง เป้นโมฆะมาแต่เริ่มแรกแม้ยังไม่มีการแก้ไขชื่อ บุคคล
ภายนอกอ้างความสุจริตไม่ได้
การให้สัตยาบันตาม ม177
โมฆะกรรม
1.เป็นการเสียเปล่า ไม่ผูกพันคู่กรณี
2.ให้สัตยาบันไม่ได้เพราะเสียเปล่า
3.บอกล้างไม่ได้เพราะเสียเปล่าไปแล้ว
4.ผุ้มีส่วนได้เสีย (ม.172) มีสิทธิยกขึ้นกล่าวอ้างได้
5.ไม่มีกำหนดเวลากล่าวอ้าง
6.การกลับคืนใช้หลักลาภมิควรได้
โมฆียะกรรม
1.เป็นการสมบูรณ์อยู่ ผูกพันคู่กรณีจนกว่าจะถูกบอกล้าง
2.ให้สัตยาบันเพื่อให้สมบูรณ์ตลอดไปได้
3.บอกล้างเพื่อให้เป็นโมฆะได้
4.บุคคลตาม ม.175 มีสิทธิบอกล้างหรือให้สัตยาบันได้
5.มีกำหนดเวลาบอกล้างตาม ม.181
6. ไม่ใช้หลักลาภมิควรได้
เงื่อนไข ม182-190
เงื่อนเวลา ม.191-193
มาตรา 182 ข้อความใดอันบังคับไว้ให้นิติกรรมเป็นผลหรือสิ้นผลต่อเมื่อมีเหตุการณ์อันไม่แน่นอนว่าจะเกิดขึ้นหรือไม่ในอนาคตข้อความนั้นเรียกว่าเงื่อนไข
ม.183 2 ประเภท ม.183 โยง ม.371 โยง ม.219
1.เงื่อนไขบังคับก่อน
2.เงื่อนไขบังคับหลัง
คู่กรณี ต้องตกลงทุกฝ่าย
มีผล 2 ประดาร
1.ดอกผลของทรัพย์เป็นของใคร
2.และ ภัยพิบัติที่เกิดขึ้นฝ่ายใดเป็นผู้รับภัย
สัญญาซื้อขาย เป็นสัญญาต่างตอบแทน ก่อให้เกิดหนี้แก่คู่สัญญาทั้ง2ฝ่าย
หนี้ของผู้ขาย คือ ส่งมอบ
หนี้ของผู้ซื้อ คือ ชำระราคา
ตัวอย่าง ม.183ว3ประกอบม.219,ม370,ม371
ก ตกลงซื้อรถของ ข ในขณะทำสัญญาซื้อขาย กรรมสิทธิในรถโอนไปยัง ก แล้วตาม ม.458
แม้ยังไม่มีการส่งมอบ หรือ ชำระราคาก็ตาม
รถสูญหายโดยโทษใครไม่ได้
1.1 ข หลุดพ้นการชำระหนี้ตาม ม.219 ไม่ต้องส่งมอบรถ
1.2 แต่การสูญหรือเสียหายนั้น ตกเป็นพับแก่ ก เจ้าหนี้ ตาม ม.370 หมายความว่า ไม่ได้ทรัพย์แต่มีหน้าที่ชำระราคา
ม.371เป็นข้อยกเว้นของ ม.370
ม.370 เป็นหลัก
ม.371 เป็นข้อยกเว้น
2.ถ้าสัญญาระหว่าง ก กับ ข มีเงื่อนไขในการโอนกรรมสิทธิ์และรถยนตร์สูญหายโดยโทษใครไม่ได้ ในระหว่างที่เงื่อนไขยังไม่สำเร็จ
2.1 ม.371 ข ลูกหนี้หลุดพ้นจากการชำระหนี้ตาม ม219
2.2 แต่การสูญหรือเยหายนั้นตดเป็นพับแก่ ข เจ้าของกรรมสิทธิ์รับภัย จะเรียกให้ ก ขำระราคาไม่ได้
3. หาก ก และ ข ตกลงให้ความสำเร็จของเงื่อนไขมีผลย้อนหลังไปถึงวันใด ต้องบัคับ ตาม ม.183ว3
3.1 หากภัยพิบัติเกิดขึ้น หลังจากวันที่ๆกำหนด รถเป็นของ ก เจ้าหนี้แล้ว ก เป็นผู้รับภัย
3.2 ถ้าภัยพิบัตืเกิดขึ้นก่อนวันที่ๆถึงกำหนด ข เป็นผู้รับภัย
เจ้าหนี้ ลูกหนี้ ดูที่ วัตถุแห่งหนี้ มี3อย่าง กระทำการ งดเว้นกระทำการ ส่งมอบทรัพย์สิน
คนที่มืสิทธิเรียกร้อง เป็นเจ้าหนี้
คนที่มีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามสิทธิเรียกร้อง เป็น ลูกหนี้
สัญญาต่างตอบแทนต่างฝ่ายต่างเป็น เจ้าหนี้ ลูกหนี้ ซึ่งกันและกัน
ดูม.182,183
ม.191
ความต่าง,ความเหมือน
เงื่อนไขบังคับก่อนสัญญายังไม่เกิด
เงื่อนเวลาเริ่มต้น สัญญาเกิดแล้วเพียงแต่เจ้าหนี้จะทวงถามให้ลูกหนี้ปฏิบัติการชำระหนี้ก่อนถึงกำหนดไม่ได้
เงื่อนเวลาสิ้นสุด คล้าย เงื่อนไขบังคับหลัง
ม.192
ให้สันนิษฐาน
ม.193ว1 เงื่อนเวลาเริ่มต้น ห้ามมิให้ปฎิบัติการทวงถามก่อนถึงเวลาที่กำหนด
ม.193 ลูกหนี้จะถือประโยชน์แห่งเงื่อนเวลาเริ่มต้นไม่ได้
1.กรณีลูกหนี้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ตามกม.ล้มละลาย โยงไป การขอรับชำระหนี้คดีล้มละลาย แม้หนี้ยังไม่ถึงกำหนดชำระแต่มูลแห่งหนี้ได้เกิดขึ้นก่อนลูกหนี้ถูกพิทักษ์ทรัพย์ ม.94พรบ.ล้มละลาย ให้เจ้าหนี้ไปยื่นคำขอรับชำระหนี้คดีล้มละลาย
ลูกหนี้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ตามม.14 เจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ตาม ม.27+ม.91(พรบ.ล้มละลาย)
มาตรา 193 ในกรณีดังต่อไปนี้ ฝ่ายลูกหนี้จะถือเอาประโยชน์แห่งเงื่อนเวลาเริ่มต้นหรือเงื่อนเวลาสิ้นสุดมิได้
(1) ลูกหนี้ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดตามกฎหมายว่าด้วยล้มละลาย
เจ้าหนี้ต้องไปขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายภายใน 2 เดือนนับแต่วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด
ถ้าไม่ขอก็ไม่ได้รับชำระ ตาม พรบ.ล้มละลาย ม.27+ม.91+ม.94
(2) ลูกหนี้ไม่ให้ประกันในเมื่อจำต้องให้
ลูกหนี้ตกลงว่าจะให้ประกันเมื่อถึงกำหนดแล้วไม่เอาหลักทรัพย์มาประกัน
(3) ลูกหนี้ได้ทำลาย หรือทำให้ลดน้อยถอยลงซึ่งประกันอันได้ให้ไว้
3.1เดิม ลูกหนี้ให้ประกันแก่เจ้าหนี้ ต่อมาจึงมีเหตุเกิดขึ้นตาม ม.193(3)
3.2ประกันอันได้ให้ไว้ ต้องเข้าลักษณะ จำนองหรือจำนำ
ถ้าไม่ใช่ จำนอง หรือ จำนำ เช่น นำนส3,โฉนดไปให้เจ้าหนี้ยึดถือไว้เป็นประกัน ไม่ใช่ประกันตามกฎหมาย
(4) ลูกหนี้นำทรัพย์สินของบุคคลอื่นมาให้เป็นประกันโดยเจ้าของทรัพย์สินนั้นมิได้ยินยอมด้วย
เอาทรัพย์ของบุคคลอื่นไปเป็นประกัน สัญญานั้นไม่ผูกพันเจ้าของทรัพย์ ดูม.705+747ประกอบ
แม้ไม่เข้า ม.193 แต่ถ้าเข้า2เหตุนี้ เจ้าหนี้ก็ฟ้องหรือเรียกให้ชำระหนี้ก่อนถึงกำหนดเวลาชำระหนี้ได้
เหตุอื่นที่ลูกหนี้จะถือเอาประโยชน์ไม่ได้ตามแนวฎีกา
1.ลูกหนี้ถึงแก่ความตาย(1413/2479,94/2493)
2.ลูกหนี้ยักย้ายถ่ายเททรัพย์สินเพื่อหลีกเลี่ยงการชำระหนี้ของเจ้าหนี้ ถือว่าลูกหนี้กระทำการไม่สุจริต(804/2493,1314/2514)
ดู ม.182,183ว3+371+148,191,193
สัญญา
1.บุคคล2ฝ่ายขึ้นไป
2.มีการแสดงเจตนาเป็นคำเสนอ คำสนองตรงกัน
3.ต้องมีวัตถุที่ประสงค์แห่งสัญญา
คำเสนอ
1.เป็นิติกรรมฝ่ายเดียวซึ่งต้องมีผู้รับการแสดงเจตนา
คำสนอง
บทความ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น